default-output-block.skip-main
National | Fush

He mumu reo ka patu i te kaikiri kūare ki te hinengaro mārama

Ko te mahi kaikiri ki tētahi pakihi Māori i Ōtautahi mō tana whakamutu i te hoko kīnaki Watties, kaare i te eke ki tā te hunga tūkino e tūmanako ai.

Ko te kaiwhakahaere i te pakihi, pou hāpai i te reo Māori hoki, ko Anton Matthews (Te Rārawa) e pūmau tonu ana ki tāna whakatau kia whakamutua te hoko kai Watties i tōna wharekai whai muri i tētahi kaupapa whakatairanga a te kamupene i whakaiti i ngā ingoa wāhi Māori.

Kīhai ia i ohorere ki te kaikiri i urupare mai, heoi e hōhā katoa ana i te whakaaro kino kua puta i te hunga kūare, i ngā kino anō hoki ki tētahi o āna kaimahi.

“Inapō i ringi mai tētahi tangata i whakautu ai tētahi o ā mātou kaimahi, kaua mō te whakaingoa i te kaimahi kia mohio tātou, he pia ia o te ahomatua o te kura kaupapa i 'Kia ora' atu ia, kātahi ka maringi, ka patere mai ngā kōrero kaikiri a te tangata nei, mea rawa ake ka tangi te kōtiro nei," te kī a Matthews.

I reira, ka tahuri a Matthews me tana tira ki te patu i te whakatoihara, i te kūare hoki ki te mōhiotanga, ki te āhua hoki o te rangatira.

Kaare rātou i kai i te riri i whiua, i taki hui, ā i whakatūria he mahere rautaki hei whai ki te tūpono rongo atu ai i te kaikiri ā kanohi atu, i runga rānei i te ipurangi.

“Kua noho tahi mātou, kua āta whiriwhiri, kua āta wānanga, kua āta matapaki i tētahi rautaki, i ētahi rautaki rainei pēnā ka tūtaki atu koe ki tētahi tangata pēnei, ka aha koe?  Me te whakamōhio atu ki a rātou, ko te ao hurihuri tēnei e noho nei tātou, hei aha mā mātou ngā kōrero a te kaikiri, waiho i te kaikiri ki a rātou anō, ki reira tangiweto, tangimeme ai,” tā Matthews anō.

Ahakoa kua ruia ia ki te whakahē, hei tā Matthews kua nui ake te tautoko me ngā whakamanamana a ngāi Māori, a tauiwi hoki ki a rātou i ngā kino.

Kei te nui hoki tāna mihi ki tēnā tangata, ki tēnā tangata i tuku karere tautoko, māramatanga hoki ki a ia me tōna whānau.

“E hia kē nei ngā pānui me ngā kōrero tautoko kua tae mai nei ki ahau mai i te hunga kōrero Māori, mai i te hunga, ko ētahi he pākeha e tautoko ana i a mātou. Kāre anō pea kia whakahoki kōrero atu ki a koutou katoa, engari kei te kite i te aroha. Ka tika, me mihi ki a koutou katoa, he tānga manawa, he tānga manawa me mihi ka tika, nō reira e mihi ana.”