Ko Kohirā te ingoa o te pāmu pūngao kōmaru hōu i Kaitāia, nō tēnei wiki ka tīmata ki te tuku hiko atu ki te pūnaha hiko ā-motu.
Ko te tuatahi tēnei o ngā pāmu pūngao kōmaru a te kamupene Lodestone Energy ki te tuku hiko. I tēnei wā, koia te pāmu nunui rawa i te motu, e ono tekau mā tahi mano ngā papa hiko kōmaru, kapi ana i a ia te 64 heketea o ngā whenua pāmu whakateraki i Kaitāia.
Ko Te Rarawa tētahi i whāngai pūtea atu ki te whanaketanga mai o te pāmu. Ka mutu, e manarū ana i ngā hua ka puta i tēnei mahinga ngātahi ki a Lodestone Energy.
Ko te pou tikanga o Te Rarawa, ko Mike Te Wake e manako nui ana, mā tēnei ka heke iho te utu o ngā pire hiko i te raki.
“E whakapono ana au ki tēnei, i runga i te take ka tukuna tērā āhuaranga o te hikinga o te pire hiko ki ō tātou whānau o te kāinga nei,’ te kī a Te Wake.
“Ko taku hiahia, mā rātou e tuku tētahi wāhi me te hekenga utu o te hiko ki ngā marae huri noa.
“Ko tērā mahi o te mahi tahi me tērā iwi, me ngā hapū rāinei, kia tukuna tētahi momo āhuaranga pērā ki ngā marae.”
Nā Te Rarawa hoki te ingoa ‘Kohirā’ i tuku ki te pāmu, nā te āhua o tā te pāmu kohi i ngā hihi o te rā, ka huirihia hei hiko.
E kī ana a June McCabe, hea o Te Whare Rironga o Te Rarawa, ko te whakaaro matua i tā rātou mahinga ngātahi ki te kaupapa nei, ko te titiro whakamua ki ngā wawata o ngā uri a Te Rarawa.
“Ko te mea e pā ana ki a rātau, he puna hiko rerekē. He waro kore, nō reirā ko te whakautu arorau mō te wāhi, kei whea tātou mō te taiāo?” te kōrero a McCabe.
“He iti rawa te utu i te pire hiko, hei āwhina [i] ō tātou whānau katoa ki te whakaheke i ngā utu hiko.
Hei tā McCabe anō, “nā tā mātou mahi tahi [ki a] Lodestone me te Pulse Energy, kei te titiro mātou ki ngā wawata e mea ake nei, me pēwhea e taea ai e tātou ēnei ki roto ki ngā kāinga me ngā toenga o te motu. Inā te koa mō te hunga hei hono ki Te Rarawa.”
He pāmu atu anō e waihangahia ana i tēnei wā, i roto i tēnei wāhanga tuatahi o te kaupapa a Lodestone Energy.
Kei Patutātahi, i Te Moana a Toi hoki e whakaoti haere ana i tana mahi whakatakoto papa pūngao kōmaru, i raro i te mahi tahi ki ngā hapū o Ngāti Awa ki Rangitāiki.
Kua tīmata hoki te waihanga anō i tētahi pāmu ki Waiotahe, ā, ka tīmata ngā mahi whakatū i ētahi atu ki Whitianga, ki Tunatahi anō hoki.
Ko te wāhanga tuarua o te kaupapa a Lodestone Energy e matapaetia ana ka nui ake, e toru ngā pāmu kua whakatauria kia tū ki Te Waipounamu, ā, ko ētahi atu wāhi ka whakapuakitia hei te roanga atu o tēnei tau.